Das Nervensystem der Insekten
Als ich mit meiner lieben Schwester das touren im Camper Van übte, und wir in die Creuse Region unterwegs waren fand ich, auf einem Spaziergang, am Boden ein noch zappelnde aber kopflose Schmetterling. Ich habe ihn Zwecks Determination in die schon leere Brotdose gepackt. Maria fand noch den Kopf nicht weit vom Tatort. Alles eingepackt und weiterlaufend mutmassten wir wen wir da echt beim Morden oder fressen fast ertappt haben konnte… Der weg war lang und es war schon etwas heiss, darum haben wir noch etwas getrunken auf eine schöne Terrasse am Wasser. Langer rede kurzer Sinn: 4 Stunden später habe ich den Leichnam ausgepackt und auf dem Campingtisch zu determinieren angefangen. Das klingt ja schön schwierig und wissenschaftlich. Aber gegenwärtig braucht man sein Schmetterling Buch, wo dann genau die französischen Arten doch nicht drin sind, nicht mehr. Nur ein Smartphone. Obwohl das Opfer auf mich ein ziemlich Orangen Eindruck machte schien er Schwarzer Bär zu heissen. Ich stupfte ihn leicht an um die andere Seite an zu schauen als er plötzlich zu laufen anfing. Es kann sein das ich etwas gequiekt habe, aus Verwunderung natürlich nie aus Angst oder Ekel... Obwohl der Kopf total durchgetrennt war ist das arme Tier immer wieder einige schritten gelaufen, und zwar ziemlich viele... im zweistelligen Bereich bei jede noch so leichte Erschütterung. Der arme muss im Rucksack ein halber Marathon gelaufen sein… ich fühlte mich richtig schuldig ihn so geplagt zu haben. Ich habe den doch totgeglaubte Leichnam in einem Versuch etwas gut zu machen mit noch etwas Schönes, ich glaube es war eine halbe Meise-Eierschale auf dem Moos am Waldrand gelegt. Google hilf mir! Nach dem essen fand ich dann den Grund dafür … Insekten leben bekanntlich nicht sehr lange, man denke an die Eintagsfliege…, wenn man dann als Insekt zB ein Bein bricht, und man muss sich zurückziehen bis das schmerzende Bein abgeheilt ist, hat man einen grossen Teil von der eh schon knapp bemessenen Zeit der Vermehrung verpasst… darum hat die Evolution die schmerzunempfindlichen Insekten bevorzugt. Das hat mich etwas beruhigt. Aber warum kann er bewegen, wenn er doch offensichtlich einen sehr ‘ausgeprägten’ Querschnitt hatte? Anscheinend haben Insekten überall im Körper Cluster mit Nervenzellen, und die haben ihm angesteuert. Entscheidungen als ‘ich gehe jetzt essen’ oder ‘ich laufe mal nach rechts’ kann er ohne Kopf und Steuerzentrum nicht mehr treffen. Aber auf bewegungsreiz kopflose Schritte machen war möglich. Da es nirgends hiess wie lange das weitergehen kann habe ich ihm aufgesucht um zu töten. Ich dachte das sei ethischer, aber siehe an… die roten Ameisen hatten mir die Arbeit abgenommen. Der saftigen Körper war total ausgehöhlt…
Das Leben ist schön …aber hin und wieder hart…
Het zenuwstelsel van insecten
Toen ik met mijn lieve zusje het toeren in een camper van oefende en we in het departement Creuse aan het wandelen waren vonden we op de grond een nog spartelende maar koploze vlinder. Met het doel het fraaie exemplaar te determineren stopte ik hem in de reeds lege broodtrommel. Maria vond zijn kop nog vlakbij het plaats delict. Na alles ingepakt te hebben speculeerde we er nog over wie wij daar bijna op heterdaad betrapt hadden. De weg was lang en het was warm dus we gunden onszelf nog een drankje op een terras aan het water, hoe dan ook, vier! uur later heb ik het lijkje uitgepakt en ben op de campingtafel begonnen met determineren. Dat klinkt wat moeilijk en wetensschappelijk maar is tegenwoordig eenvoudiger dan vroeger. Toen moest je nog je vlinderboek meeslepen en dan waren daar natuurlijk net de Franse soorten niet in opgenomen. Tegenwoordig heb je aan je telefoon genoeg. Hoewel het slachtoffer een tamelijk oranje indruk op ons maakte bleek het zich om een Schwarzer Bär, in het Nederlands: passender maar een beetje respectloos, een Roomvlek te handelen. Met een grassprietje wilde ik hem omdraaien om de andere kant wat beter te bekijken toen hij plotseling begon te lopen. Het kan zijn dat ik een kreetje sloeg, van verassing, zeker niet uit angst of walging. Hoewel de kop helemaal van de romp gescheiden was liep hij bij elke trilling een paar stappen en wel tientallen, nou ja 12 of zo. Het arme dier moet in mijn rugzak een halve marathon afgelegd hebben. Ik voelde me schuldig hem zo geplaagd te hebben en heb het ondode dier in een vage poging iets goed te maken met iets anders moois uit de gevonden voorwerpen doos, ik geloof het was de halve eischaal van een koolmees op het mos bij de bosrand gelegd. Google help mij! Na het avondeten heb ik e.e.a. opgezocht en begreep langzaam wat er aan de hand was. Het is algemeen bekend dat insecten niet erg lang leven, men denke aan de beroemde eendags vlieg, dus als men zich als insect terugtrekken moet om bijvoorbeeld een gebroken been te laten genezen, verliest men kostbare reproductie tijd. Daarom heeft de evolutie pijnongevoelige insecten de voorkeur gegeven. Totdat bijna alle insecten geen pijn meer voelden. Fijn, dat gaf mijn geweten weer wat soelaas maar nu, waarom beweegt hij dan nog met een tamelijk overcomplete dwarslaesie???Schijnbaar hebben insecten overal in hun lichaam clusters met zenuwcellen, die kunnen dan alle lichaamsdelen aansturen. Beslissingen als ik ga eens een beetje naar rechts of ik ga eten kan hij niet meer treffen zonder het controlecentrum, de hersenen. Kun je van hersenen spreken of is het de hoofdzenuwcellen bundel? Nergens stond hoelang deze situatie aan kon houden dus het leek mij humaner er een einde aan te maken. Maar zie aan… de rode mieren hadden mij die taak al afgenomen, het hele sappige gedeelte van de vlinder was uitgehold.
Het leven is af en toe hard, maar meestal mooi